Informacje dla kandydatów do szkoły, uczniów, pracowników młodocianych oraz pracodawców dotyczące kształcenia uczniów – pracowników młodocianych
Kandydaci do Branżowej Szkoły I Stopnia im Bohaterów Westerplatte w Strzelinie, którzy chcą kształcić się w zakładach pracy podpisują indywidualnie z zakładem pracy umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Przygotowanie zawodowe młodocianych może prowadzić:
Þ pracodawca,
Þ osoba prowadząca zakład pracy w imieniu pracodawcy,
Þ osoba zatrudniona u pracodawcy
pod warunkiem posiadania kwalifikacji wymaganych od instruktorów praktycznej nauki zawodu określonych w przepisach dotyczących praktycznej nauki zawodu.
Po podpisaniu umowy o pracę, pracodawca kieruje pracownika na dokształcanie do Branżowej Szkoły I Stopnia. Uczeń uzyskuje podwójny status prawny tj. ucznia Branżowej Szkoły I Stopnia w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Strzelinie i oraz staje się pracownikiem młodocianym w zakładzie pracy.
Kto to jest pracownik młodociany?
Pracownikiem młodocianym w rozumieniu kodeksu pracy jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat.
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych, w roku kalendarzowym, w którym kończy 15 lat. Zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego z taką osobą jest dopuszczalne w przypadku wyrażenia na to zgody przez przedstawiciela ustawowego (rodziców) lub opiekuna prawnego tej osoby oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Młodociany niemający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony przez pracodawcę tylko w celu przygotowania zawodowego.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego powinna określać w szczególności:
Þ rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu),
Þ czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
Þ sposób dokształcania teoretycznego,
Þ wysokość wynagrodzenia.
Nauka zawodu
Umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu zawiera pracodawca z młodocianym w terminie przyjęć kandydatów do Branżowych Szkół I Stopnia.
Nauka zawodu trwa nie dłużej niż 36 miesięcy.
Zawody, w których odbywa się nauka zawodu określają przepisy dotyczące klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Nauka zawodu u pracodawców będących rzemieślnikami może odbywać się także w zawodach odpowiadających danemu rodzajowi rzemiosła, nieujętych klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Pracodawca zatrudniający młodocianych w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu:
Þ kieruje ich na dokształcanie teoretyczne do Branżowej Szkoły I Stopnia, albo
Þ kieruje ich na dokształcanie teoretyczne do ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego, albo
Þ organizuje dokształcanie teoretyczne we własnym zakresie.
Nauka zawodu, która trwa 3 lata składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części:
Þ praktycznej – zorganizowanej w zakładzie pracy,
(w 1 klasie – 2 dni, w 2 klasie – 3 dni, w 3 klasie – 3 dni),
Þ teoretycznej – realizowanej w Branżowej Szkole I Stopnia i na turnusach dokształcających (po 4 tygodnie w każdym roku kształcenia)
Dokształcanie
Pracownik młodociany jest obowiązany dokształcać się do ukończenia 18 roku życia w zakresie szkoły ponadpodstawowej.
Pracodawca obowiązany jest zwolnić młodocianego od pracy na czas potrzebny do wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych w związku z dokształcaniem się.
Egzaminy
Uczniowie – pracownicy młodociani odbywający praktyczną naukę zawodu w zakładach pracy zdają egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w Ośrodkach Egzaminacyjnych wskazanych przez Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Strzelinie.
Uczniowie – pracownicy młodociani odbywający praktyczną naukę zawodu w zakładach pracy, które zrzeszone są w Cechu Rzemiosł Różnych mogą przystąpić do egzaminu czeladniczego po ukończeniu szkoły w Cechu Rzemiosł Różnych.
Pracodawca zatrudniających młodocianych:
Þ pokrywa koszty przeprowadzenia egzaminów w pierwszym wyznaczonym terminie,
Þ może pokryć koszty egzaminu poprawkowego.
Ochrona zdrowia i czas pracy pracownika młodocianego
Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym podczas zatrudnienia.
Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę.
Czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę, Do czasu zajęć młodocianego wlicza się czas nauki, w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca zobowiązany jest wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut.
Nie wolno zatrudniać młodocianych przy pracach wzbronionych, których wykaz ustala w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.
Młodocianemu przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.
Przepracowane lata pracy praktycznej nauki zawodu u pracodawcy wliczą się do stażu pracy i emerytury.
Obowiązki pracownika młodocianego
Podstawowym obowiązkiem młodocianego jest sumienne i staranne wykonywanie obowiązków wynikających z zawartej umowy, a w szczególności należy:
Þ dążyć do osiągnięcia jak najlepszych wyników w nauce zawodu,
Þ wypełniać systematycznie obowiązek dokształcania teoretycznego,
Þ przestrzegać czasu i porządku pracy ustalonych przez pracodawcę,
Þ przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych,
Þ odnosić się z szacunkiem do przełożonego i przestrzegać zasad koleżeńskiej współpracy,
Þ przystąpić do egzaminu zawodowego lub do egzaminu czeladniczego.
Wynagrodzenie pracownika młodocianego
Pracownicy młodociani otrzymują wynagrodzenie w zakładach pracy, w których uczą się zawodu obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Stosunek procentowy wynagrodzenia wynosi:
Þ w pierwszym roku nauki nie mniej niż 5%
Þ w drugim roku nauki nie mniej niż 6%
Þ w trzecim roku nauki nie mniej niż 7%
Urlop wypoczynkowy
Młodociany uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. Jeżeli młodociany uczęszcza do szkoły należy mu go udzielić w okresie ferii szkolnych. Z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Jednakże w roku kalendarzowym, w którym młodociany kończy 18 lat, przysługuje mu 20 dni roboczych urlopu, Pracodawca jest obowiązany na wniosek młodocianego udzielić mu w czasie ferii szkolnych i wakacji urlopu bezpłatnego w wymiarze nie przekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy.
Rozwiązanie umowy
Rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w razie:
Þ niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
Þ ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy,
Þ reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kotynuowanie przygotowania zawodowego,
Þ stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.
W razie konieczności wypowiedzenia umowy o prace w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu pracodawca zawiadamia przedstawiciela ustawowego lub jego opiekuna oraz szkołę, a także izbę rzemieślniczą, jeżeli pracodawcą jest rzemieślnik.
W/w informacje opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141, z późn. zm.) –
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U. z dnia 19 października 2018 r. poz. 2010)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu
(DZ.U. nr 244 poz. 1626)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu
(DZ.U. z dnia 31 sierpnia 2017 r. poz. 1644)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu
(DZ.U. z dnia 28 lutego 2019 r. poz. 391)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 marca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie praktycznej nauki zawodu (DZ.U. z dnia 8 kwietnia 2019 r. poz. 664)
